Ciekawostka #7 - Jak rozpoznać kłamstwo?

Każdy z nas spotyka się z kłamstwem na każdym kroku. Czasami ktoś robi to z dobrej woli, a czasem przez kłamstwo możemy stać się ofiarą oszusta. Jak więc rozpoznać kiedy ktoś mówi prawdę, a kiedy nie? Pomaga nam w tym umiejętność odczytywania mowy ciała, dlatego warto poznać kilka gestów, dzięki którym będziemy mogli rozpoznać nieszczerą osobę.

1. Drapanie nosa

Tak zwany "efekt Pinokia" występuje u osób, które chcą ukryć przed nami prawdę. Może to być kilka szybkich ruchów pocierania nosa lub jeden, ledwo zauważalny gest jego dotknięcia. Gdy osoba kłamie, uwalniają się związki chemiczne nazywane katecholaminami. Sprawiają one, że wnętrze nosa zostaje podrażnione, zmuszając nas do podrapania się. Badania udowodniły, że gdy kłamiemy, do naszego nosa dociera większa ilość krwi, dlatego może być on także lekko zaczerwieniony.

2. Zakrywanie ust

Kłamstwo jest czymś nienaturalnym, dlatego nasz mózg próbuje powstrzymać wypowiadanie fałszywych słów i zmusza nas do zasłonięcia ust dłonią. Niektórzy próbują ukryć ten gest, udając kaszel, inni lekko drapią się w okolicach twarzy lub przyciskają pięść do podbródka. Jeśli osoba zasłania usta, kiedy ktoś aktualnie do niej mówi, może to świadczyć o tym, że uważa, iż rozmówca coś przed nią ukrywa.

3. Pocieranie oka

Małe dzieci zasłaniają oczy, kiedy nie chcą na coś patrzeć. Gdy dorosły widzi jakąś rzecz, która mu się nie podoba, prawdopodobnie będzie pocierał oko. Gest ten świadczy o tym, że osoba, która go wykonuje nie chce widzieć swojego zła, nie chce patrzeć w twarz osobie, którą okłamuje. Mężczyźni pocierają oczy zazwyczaj energiczniej niż kobiety. Okazuję się także, że osoba, która kłamie częściej patrzy w oczy i rzadziej mruga, żeby upewnić się, czy jej kłamstwo odniosło zamierzony skutek.

4. Mrowienie na szyi

Ludzie, którzy kłamią często niepewnie drapią się po szyi lub rozluźniają drażniący ich kołnierzyk. Desmond Morris odkrył, że kłamstwo powoduje pocenie oraz delikatne mrowienie w tkankach szyi i twarzy. Osoba, która chce ukryć prawdę lub czuje, że przyłapano ją na byciu nieszczerą, będzie drapać się po szyi, pocić się i rozluźniać kołnierz. Podobnie zachowuje się człowiek, który jest na coś wściekły.

5. Chwytanie się za ucho

Instynktownie zakrywamy uszy, gdy nie chcemy czegoś słyszeć. To samo dzieje się z osobą, która kłamie. Próbuje ona nie słyszeć wypowiadanego przez siebie kłamstwa i dlatego może wykonać gest polegający na dotknięciu swojego narządu słuchowego lub pociągnięciu małżowiny usznej.

6. Palec w ustach

Gest ten spowodowany jest chęcią powrotu do dzieciństwa. Wywodzi się od ssania matczynej piersi. Taka sytuacja zapewniała potrzebę poczucia bezpieczeństwa i właśnie tego kłamca najbardziej potrzebuje. Chce się czuć bezpiecznie ze swoim kłamstwem. Bojąc się wykrycia, instynktownie próbuje stworzyć warunki, w których będzie czuł się niezagrożony. Taka osoba może wkładać do ust nie tylko palce, ale także różne przedmioty takie jak długopis, papieros, guma do żucia itp. Podobne zachowanie może świadczyć także o zestresowaniu.

Należy pamiętać, że rozpatrywanie tego typu zachowań powinno być interpretowane na podstawie kontekstu sytuacji i całej gamy gestów. Osoba, która pociera nos i kaszle niekoniecznie musi kłamać, może być po prostu przeziębiona.

Materiał opracowano na podstawie książki Allana i Barbary Pease, Mowa Ciała, przekład Joanny Grabiak, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007

Jakie jeszcze znacie gesty świadczące o kłamstwie lub książki, które uczą jak rozpoznać nieszczerą osobę?